W piątek 31 marca 2023 odbyła się w naszej szkole sesja naukowa pod hasłem „Rafał Krajewski – powstańczy minister, architekt, poeta. W 160 rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego” . Sesja związana była z nadaniem pracowni 31 imienia Rafała Krajewskiego – absolwenta naszej szkoły, a przygotowali ją pani prof. Katarzyna Lipska i pan prof. Adam Chojnowski.
Zgromadzeni w Auli nauczyciele i uczniowie klas humanistyczno-prawnych wysłuchali wystąpień: pana profesora Adama Dobrońskiego „Powstanie styczniowe na ziemi łomżyńskiej” oraz pani profesor Jolanty Sztachelskiej „Echa powstania styczniowego w literaturze”. Wyjątkowym gościem sesji był dr hab. n. med. pan Krzysztof Krajewski-Siuda – potomek stryjecznego brata Rafała Krajewskiego, który w swoim wystąpieniu zatytułowanym „Historia z bliska widziana, czyli słów kilka o Rafale Krajewskim” przybliżył zebranym sylwetkę swojego przodka.
Pan Krzysztof Krajewski – Siuda przekazał do zbiorów szkolnych kopię listu pochwalnego, który Rafał Krajewski otrzymał przy ukończeniu męskiego gimnazjum gubernialnego, jego pierwszy wiersz, który napisał jako 8-latek, a także oryginał tableau z końca XIX wieku, gdzie widnieją członkowie Rządu Narodowego powstania styczniowego. Nasi goście wpisali sie na koniec do Księgi Pamiątkowej.
Rafał Krajewski urodził się 24 października 1834 roku w Łempicach koło Pułtuska w rodzinie ziemiańskiej o tradycjach patriotycznych. Po początkowej edukacji domowej i w szkole podstawowej w Pułtusku ukończył z wyróżnieniem w 1850 roku gimnazjum w Łomży.
Po odrzuceniu myśli o studiach prawniczych rozpoczął studia architektoniczne w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie. Studia ukończył w 1854 roku z wynikiem celującym. Odrzucił carskie stypendium w Petersburgu i rozpoczął pracę architekta w Warszawie.
W czasie Powstania Styczniowego pełnił funkcję dyrektora Wydziału Spraw Wewnętrznych w Rządzie Narodowym. 10 marca 1864 został aresztowany przez Rosjan i osadzony w Cytadeli Warszawskiej.
Najbardziej znanym jego dziełem jest warszawski Ratusz. Wygrał bowiem rozpisany przez władze carskie konkurs na projekt odbudowy ratusza po pożarze w jesieni roku 1863, który zniszczył dotychczasową siedzibę władz. Nigdy jednak Krajewski nie zobaczył realizacji swojego projektu. Ostatnie obliczenia, ostatnie poprawki naniósł Krajewski już w więzieniu. Carskie naczalstwo zleciło mu kontynuowanie prac w celi. Zgodził się na to znając już wyrok śmierci. Został stracony na stokach Cytadeli Warszawskiej razem z Romualdem Trauguttem 5 sierpnia 1864 roku.
(zdjęcia Amelia Turek kl. 3c)
Media o naszym wydarzeniu:
https://www.4lomza.pl/index.php?wiad=64799
Sala historyczna w I LO w Łomży nosi imię Rafała Krajewskiego (radio.bialystok.pl)